22 stycznia 2010 około godz. 5.00 – wstrząsy o sile 4,7 w skali Richtera z epicentrum w Szczercowie ok. 3–4 km pod ziemią, wstrząs był odczuwalny ma terenach gminy Bełchatów, Rząśnia i Działoszyn oraz słabiej na terenach gminy Pajęczno.
Trzęsienie ziemi – gwałtowne rozładowanie naprężeń powstałych w skorupie ziemskiej
Epicentrum – punkt na powierzchni Ziemi położony nad ogniskiem trzęsienia ziemi (hipocentrum), do którego fale sejsmiczne docierają najwcześniej i gdzie straty są
największe
Rodzaje trzęsień z uwagi na przyczyny:
– tektoniczne (90%) – związane z przemieszczaniem się mas skalnych w strefach granicznych płyt tektonicznych;
– wulkaniczne (7%) – gwałtowne erupcje wulkanów;
– zapadowe (2%) – zawalenie się stropów jaskiń;
– antropogeniczne (1%) – spowodowane tąpnięciami czyli gwałtownym rozładowaniem energii skumulowanej w skałach (górotworze).
Skala Richtera – otwarta skala logarytmiczna określająca wielkość trzęsienia ziemi na podstawie amplitudy drgań wstrząsów sejsmicznych, w praktyce nie notuje się
wstrząsów powyżej 9,5 stopnia. Każdy kolejny stopień to 31-krotnie większa wyzwolona energia. Wstrząsy poniżej 3,5 stopnia są nieodczuwalne przez ludzi.
Najsilniejsze trzęsienia ziemi w okresie ostatnich 100 lat:
1. Chile, rok 1960, 9,5 stopni;
2. USA, Alaska, rok 1964, 9,2 stopnia;
3. USA, Alaska, rok 1957, 9,1 stopnia.
Najtragiczniejsze trzęsienia ziemi w okresie ostatnich 100 lat:
1. Chiny, rok 1976, 7,5 stopnia, 650 tysięcy ofiar;
2. Ocean Indyjski, rok 2004, 9,0 stopni + tsunami, 300 tysięcy ofiar;
3. Chiny, rok 1920, 8,6 stopni, 200 tysięcy ofiar.
Główne obszary występowania trzęsień ziemi w Polsce:
1. Przedgórze Sudeckie, Nizina Śląska;
2. Wyżyna Śląska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska;
3. Wysoczyna Piotrkowska;
4. Zatoka Gdańska.
Jak postępować w czasie trzęsienia ziemi
(na podstawie materiałów Federal Emergency Management Agency FEMA będącej częścią amerykańskiego Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego)
1. Gdy jesteś wewnątrz budynku:
– połóż się na ziemi i staraj skryć się np. pod solidnym stołem
– trzymaj się z dala od okien, drzwi, ścian, mebli
– chroń głowę
– po ustaniu wstrząsów wyjdź na zewnątrz, nie używaj windy
2. Gdy jesteś na zewnątrz:
– pozostań na otwartej przestrzeni, odsuń się na bezpieczną odległość od budynków, latarni, słupów, przewodów elektrycznych, drzew
3. Jeśli poruszasz się pojazdem:
– zatrzymaj się z daleka budynków, drzew, słupów, przewodów elektrycznych
– po ustaniu wstrząsów unikaj wiaduktów i mostów
4. Jeśli zostałeś uwięziony:
– zakryj usta, nos i oczy aby chronić je od pyłu i kurzu
– dotknij rury, ściany, itp. aby móc przekazać sygnały ratownikom
Co robić po ustaniu wstrząsów
1. Spodziewaj się wstrząsów wtórnych, na obszarach przybrzeżnych możliwe jest wystąpienie tsunami
2. Postępuj zgodnie z informacjami przekazywanymi przez służby ratownicze
3. Trzymaj się z dala od uszkodzonych budynków
4. Jeśli możesz pomóż innym
5. Usuń rozlane łatwopalne ciecze i inne chemikalia
6. Sprawdź stan instalacji gazowych i elektrycznych, zakręć zawory, wyłącz energię, otwórz okna, opuść budynek